Geschatte leestijd: 3 minuten
De natuur heeft me nog maar eens gefopt. Toen ik dit rare uitsteeksel zag op een esdoornblad, kon ik eerst niet geloven dat het een speciaal gevormde gal was die ik nog niet kende. Het ziet er precies uit als een rechtopstaand beentje, nietwaar? Er komen heel veel verschillende soorten plantengallen voor, maar ik dacht dat ik de meest voorkomende nu wel al gezien had. Vandaar mijn blijde verrassing om toch nog eens een ‘nieuwe’ te vinden, en dan nog wel in het Bijgaardepark hier voor de deur.
De verschillende plantengallen worden veroorzaakt door evenveel verschillende soorten beestjes : er zijn galwespen, galmuggen, galvliegen, galluizen, galmijten,… Die prikken de plant aan en leggen er een eitje in. De plant reageert daar op met de vorming van extra weefsel, speciaal voor de hongerige larfjes. Op die manier blijven de indringers ter plekke in plaats van willekeurig de plant te beschadigen op misschien meer essentiële plaatsen. De plant heeft in de loop der tijden geleerd dat het geen zin heeft deze indringers te bestrijden en het maar beter is deze te aanvaarden, maar dan op een gecontroleerde manier.
Die gallen zijn dus een soort mini-kankertjes, en daarbinnen zitten de larven te ‘grazen’ van de aangeboden plantencellen. Voor de heel kleine galmijten worden er zelfs haarvormige gallen gevormd die dienen als rietjes. Alles dus om het de indringers zo gemakkelijk mogelijk te maken en ter plekke te houden. En vandaar dat gallen zoveel verschillende vormen aannemen.
Gal van de rozenmosgalwesp Gal van galmijt op esdoorn
De gal op de foto was echter zo ongewoon, dat ik er toch eerst eens aan getrokken heb, maar ie zat wel degelijk vast op het esdoornblad, zoals je zou verwachten van een dergelijk uitgroeisel. Maar toen zag ik wat verder eenzelfde gal op een bramenblad.
En er zijn geen gallen die gelijk zijn op verschillende planten. De relatie waardplant-indringer is uniek, met unieke gallen als resultaat. En toen ik nog eens goed rondkeek… besefte ik dat het hier gewoon ging om een afgevallen vruchtbeginsel van klimop. Ik had het niet herkend omdat het blijkbaar omgekeerd terechtgekomen was op die bladeren, en zo blijven staan is. De stamper van klimop voelt nochtans niet plakkerig aan, dat heb ik nog gecheckt, dus hoe die zo mooi ondersteboven bleef rechtstaan blijft me een raadsel. Misschien bleef ie wel plakken toen alles nat was van de regen?
Bloem van klimop De vruchtbeginsels Afgevallen vruchtbeginsel
Die dekselse, doodgewone en overal voorkomende klimop heeft me dus op het verkeerde been(tje) gezet. En zo heb ik toch weer iets bijgeleerd, al is het dan geen nieuwe galsoort!
Maarten,
Dit deed me denken aan het onzekerheidsprincipe van Heisenberg. Zoals je weet vergroot de onzekerheid over iets naarmate je ze beter wil waarnemen. De juistheid van de waarneming wordt vertroebeld door het effect van de meting. Dus hoe kleiner het detail, hoe onzekerder ? Laat ik je geruststellen, bij macroscopische voorwerpen, en jouw vruchtbeginsel hoort daarbij, is die onzekerheid verwaarloosbaar. Doe dus maar gerust verder met dit prachtig observatiewerk. Dit foutje wordt jou vergeven met een groot hart. Heisenberg en zijn principes zijn nog ver af.
Beste Evertjie, dank voor deze bemoedigende woorden ! Ik had kunnen weten dat er iets groters aan de hand was! 🙂
Leve de verwondering, Maarten!
Alweer leuk om te lezen, zelfs voor een leek als ik.
Dankjewel Kristel, daarvoor doe ik het!!!
Jij hebt duidelijk een gave om kleine dingen te ontdekken!! En er dan een mooi verhaal rond te “spinnen”.
Dankjewel Anny! Ja, ik weet niet hoe het komt, maar mijn blik gaat altijd naar de kleinste details, en hoe meer ik kijk, hoe meer ik zie en dus nog meer kijk…. verslavend ! 🙂
Vooraleer je de oplossing van het enigma kenbaar maakte, was de eerste vraag die bij me opkwam , hoe groot of beter hoe lang dat steeltje wel was. Door de oplossing werd die vraag totaal nutteloos. Ik ben als de weerga ons koertje opgevlogen om zo snel mogelijk de afgevallen klimop vruchtsteelbosjes te bekijken en ja, zo’n vruchtsteeltje blijkt amper 1 cm lang te zijn ! Prangende vraag opgelost.
Bedankt om me op een zondagochtend opgezadeld te hebben met een verkeerd been…maar ’t was wel leuk en ook nog de moeite waard.
Allé, ik heb je in beweging gezet Eric, en dat op een zondagmorgen. Een goed begin van de dag ! 🙂 Bedankt voor de reactie !
Zoals Lou Reed al zong op zijn New York album: “Don’t believe half of what you see and none of what you hear”.
Bedankt Hans! Daar zit zeker een bodem van waarheid in, vooral als het gaat over wat de mensen zeggen…